วันศุกร์ที่ 4 ตุลาคม พ.ศ. 2567

Cannabinoid hyperemesis syndrome

Cannabinoid hyperemesis syndrome

อุบัติการณ์ พบการเกิด CHS ได้ประมาณ 30% ในคนอายุไม่มาก (เฉลี่ย 24 ปี) ที่ใช้กัญชาเป็นประจำ มักใช้วันละหลายๆครั้ง หรืออย่างน้อยสัปดาห์ละครั้ง และใช้มานานเกินกว่า 1 ปี  มักเป็นการใช้แบบ inhaled cannabis (ในขณะที่แบบกินมักมาด้วย acute psychiatric reaction)

 

กลไก

  • THC มีฤทธิ์ antiemetic แต่การใช้ cannabis เป็นเวลานานจะไป down regulation ของ receptor ที่เกี่ยวข้อง (CB1, TRPV1) ซึ่งพบว่า CHS จะสัมพันธ์กับความเข้มข้นของ THC ที่สูง
  • THC-induced splanchnic vasodilation & cutaneous vasoconstriction (cutaneous stealing syndrome) ทำให้ปวดท้อง ซึ่งการทำให้ผิวหนังร้อน (เช่นแช่น้ำร้อน) จะไปแก้ผลอันนี้ ทำให้เลือดที่ไปเลี้ยง GI กลับมาที่ผิวหนัง  
  • บางครั้ง CHS อาจสับสนกับ cyclic vomiting syndrome (CVS) เพราะบางครั้ง CVS จะใช้ low-dose cannabis เพื่อบรรเทาอาการคลื่นไส้ทุกวัน และชอบแช่น้ำร้อนวันละหลายๆรอบ แต่ถ้าแยกจาก CHS ไม่ได้แน่นอน ให้ลองหยุด cannabis ดูว่าอาการจะดีขึ้นหรือไม่

 

อาการ มาด้วยอาการปวดท้องทั่วๆและอาเจียนรุนแรง ซึ่งมีอาการนาน 2 วัน – 2 สัปดาห์หลังจากหยุดใช้กัญชา และมีอาการซ้ำเป็นรอบๆอย่างน้อย 2 ครั้งในช่วง 6 เดือน ซึ่งไม่ได้เป็นจาก cannabis withdrawal (คือมีประวัติการใช้ภายใน 24 ชม.) ผู้ป่วยมักจะเรียนรู้ว่าถ้าได้อาบน้ำร้อนจะทำให้อาการดีขึ้น ทำให้บางคนอาบน้ำวันละหลายๆครั้ง (hot-water bathing behavior)

 

Lab tests: CBC, BUN, Cr, electrolytes, UA, UPT, urine THC (ถ้าเป็น synthetic cannabinoids จะตรวจไม่พบ), abdominal imaging (ตาม DDx โดยเฉพาะในรายที่เป็นมาครั้งแรก)

 

การวินิจฉัย คือ ต้องมีประวัติการใช้กัญชาเป็นประจำ > 1 ปี มีอาการอาเจียนเป็นรอบๆ (3 รอบต่อปี) และหายเมื่อหยุดใช้กัญชา > 6 เดือน (หรือนาน 3 รอบ)

 

การรักษา

  • ให้ IVF rehydration และให้ droperidol 0.625-1.25 หรือ haloperidol 0.05 - 0.1 mg/kg (max 2.5-5 mg)
    • ในรายที่ยังไม่ดีขึ้นให้ topical 0.025-0.1% capsaicin cream ทาบางๆที่ท้อง และลองใช้ antiemetic กลุ่มอื่น (ondansetron, metoclopramide, diphenhydramine)
    • ในรายที่ไม่ดีขึ้น อาจลองให้ IV BZD หรือ aprepitant
    • ไม่แนะนำให้ opioid เพราะเสี่ยงต่อผลเสียในระยะยาว โดยเฉพาะในคนที่มีอาการปวดท้องมาซ้ำๆ
  • แนะนำให้หยุดใช้กัญชา ในรายที่หยุดไม่ได้ให้ลดความถี่ในการใช้และใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีความเข้มข้นของ THC ลดลง

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น