Transient global amnesia
ปัจจัยเสี่ยง
ได้แก่ อายุ 50-80 ปี, migraine, familial, OSA,
COVID-19; ส่วน CVA risk จากการศึกษาส่วนใหญ่พบว่าไม่เพิ่มความเสี่ยง
กลไก
จาก functional MRI พบว่าเกิดความผิดปกติที่
mediobasal temporal lobe และ hippocampus
สาเหตุมีหลายทฤษฎี ได้แก่
- Arterial ischemia คิดว่า TGA อาจเกิดจาก TIA แต่ก็ไม่พบว่า TGA จะเพิ่มความเสี่ยงต่อ recurrent TIA หรือ stroke
- Venous congestion พบว่า TGA จะตรวจ Doppler US พบ inducible venous
reflux ของ internal jugular vein ได้มากกว่าคนทั่วไป
และ TGA มักสัมพันธ์กับเหตุการณ์บางอย่าง เช่น Valsalva
maneuver, vigorous arm activity, sympathetic activity จาก emotional
events, หรือ cold-water immersion
- Migrainous phenomenon คือ TGA จะพบ migraine ได้มากกว่าคนปกติ 6 เท่า แต่มีข้อแย้ง คือ migraine มักพบในคนอายุน้อยต่างจาก
TGA ที่เป็นตอนอายุมาก
- อื่นๆ ได้แก่ psychosomatic disorders (พบว่ามี emotional
stress และ anxiety ง่ายกว่า), cardiac
injury affecting brain function (พบ troponin เพิ่มขึ้น 25%), neuroendocrine factor (cortisol เพิ่มขึ้น,
SIADH)
อาการ
- มักพบในวัยกลางคน-สูงอายุ อาการเด่น คือ มี anterograde
amnesia จะจำสิ่งที่เพิ่งเกิดขึ้นเมื่อหลายนาทีก่อนไม่ได้ มักจะสับสนในเวลา
มักจะถามซ้ำๆ และพบ retrograde amnesia ได้บ่อย อาจย้อนไปเป็นชั่วโมงถึงเป็นสัปดาห์
แต่ความรู้และความสามารถอื่นๆยังปกติ อาจพบอาการปวดศีรษะ คลื่นไส้ มึนศีรษะ
วิตกกังวล และอาการชาได้
- ระยะเวลาที่เป็นเฉลี่ย 6 ชม. มักหายใน 12
ชม. อาการจะค่อยๆหาย
แต่จะมีช่วงเวลาที่จำไม่ได้ว่าเกิดอะไรขึ้น
- ปัจจัยกระตุ้น เช่น อารมณ์ถูกกระตุ้น, การออกกำลังกาย,
การทำ Valsalva maneuver, อาการปวดรุนแรง,
การเปลี่ยนท่า, อยู่ที่สูง, โดนน้ำร้อนหรือเย็น, หรือการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิกาย
การประเมิน NS เพื่อ DDx
- EOM ผิดปกติใน brainstem stroke หรือ Wernicke encephalopathy (WE)
- VF ผิดปกติใน temporal lobe stroke
- Attention span ให้สะกด “WORLD” กลับหลัง ผิดปกติใน delirium จาก
toxic-metabolic encephalopathy หรืออื่นๆ
- Personal identity ผิดปกติใน dissociative
amnesia (retrograde autobiographical amnesia)
- Gait ผิดปกติใน stroke หรือ
WE
- Higher cognitive function เช่น ผูกเชือกรองเท้า
พับจดหมายใส่ซอง วาดนาฬิกา ถามชื่อสิ่งของ
Ix: เพื่อ DDx
- Electrolytes, glucose, toxicology screening (เพื่อหาสาเหตุที่ทำให้ delirium)
- Noncontrast MRI with DWI ทุกราย (หรือ CT brain ถ้าไม่มี MRI) หรือ
อย่างน้อยในรายที่อาการไม่ typical ต่อ TGA หรือมี vascular risk
- TGA ที่ทำ MRI DWI อาจพบ punctate lesion ที่ hippocampus (มักเป็นข้างซ้าย) อาจปกติใน 2-3 ชม.แรก แต่พบชัดเจนขึ้นที่ 12 ชม. ซึ่งพบอยู่นาน 7-10 วัน
- TIA จะพบความผิดปกติตั้งแต่ 2-3 ชม.แรก พบ T2 abnormality และการดูค่า ADC จะช่วยแยกจาก TGA
- EEG ในรายที่สงสัย amnestic seizure เช่น ไม่ทราบความรู้สึกตัวตอนเริ่มเป็น (เช่นเป็นตอนตื่น) เป็นซ้ำๆ หรือ ระยะเวลาที่เป็นสั้น (< 1 ชม. มักเป็นนาที) หรือมี automatism
การรักษา
- ในรายที่ยังมีอาการให้ admit สังเกตอาการจนกว่าจะหาย และให้ thiamine
500 mg IV (เพื่อรักษา WE ที่อาจเป็นน้อยๆ)
หลังจากอาการดีขึ้นจะพบความผิดปกติของ anterograde
amnesia อยู่บ้างในช่วง 5 วันแรก และพบโอกาสเป็นซ้ำ
2.5-5.8% ต่อปี
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น