ส่วนใหญ่เกิดจาก blunt trauma แต่อาจเกิดจากการไอแรงๆ ออกกำลังบางท่า (พายเรือ ตีกอล์ฟ) หรือ bone metastasis
ตรวจร่างกายพบ point tenderness บน rib หรือ focal tenderness ในขณะที่กดตำแหน่งอื่นห่างจากจุดนั้น อาจมี bone crepitus
การวินิจฉัย จาก CXR หรือจากอาการทางคลินิคโดยไม่จำเป็นต้องมี imaging ยืนยัน
พิจารณาทำ imaging อื่นๆเพิ่มเติมในบางกรณี ได้แก่
- คนสูงอายุที่เจ็บ > 3 rib ซึ่งถ้าเป็น multiple facture จะรุนแรงจะทำให้เปลี่ยน management และอาจเกิดจาก pathologic fracture ให้ทำ CT chest
- มี significant respiratory splint หรือ hypoxia ให้ทำ CT chest
- นักกีฬาที่สงสัย stress fracture เพื่อใช้วางแผนการรักษา ให้ทำ MRI
- ตำแหน่งของ rib fracture เสี่ยงต่อ intra-abdominal (rib 9th-12th) หรือ intrathoracic injury (rib 1st-3rd) ทำ CT abdomen หรือ CT chest
- Rib fracture ในทารกที่สงสัย child abuse ต้องทำ skeletal survay
การรักษา
- Isolated rib fracture ให้ pain control ได้แก่ NSAID +/- opioid และอาจทำ nerve block (serratus anterior plane block, erector spinea plane block, rhomboid intercostal sub-serratus block) และ incentive spirometry เพื่อป้องกัน atelectasis แต่ในรายที่รุนแรงให้ admit ทำ regional anesthesia (เช่น epidural infusion, intercostal nerve block)
- Stress fracture ให้งดกีฬา 4-6 สัปดาห์
- นัดติดตามอาการ 6-8 สัปดาห์ โดยปกติจะหายสนิทใน 6 สัปดาห์ ถ้าไม่มีอาการผิดปกติ ไม่จำเป็นต้อง CXR ซ้ำ ส่วนใหญ่สามารถกลับไปทำงานได้ใน 2-3 วัน
- แนะนำ admit ใน rib fracture > 3 rib, frail, multiple comorbidities, RR > 18 (หลังให้ pain control), incentive spirometry < 1000 mL, หรือควบคุมอาการปวดไม่ได้ด้วยยากิน
Surgical stabilization (เช่น osteosynthesis)
ข้อบ่งชี้ ได้แก่
- impending respiratory failure จาก painful movable rib
- significant chest wall deformity
- ไม่สามารถ wean mechanical ventilation ได้
- Displaced rib และต้องทำ thoracotomy จากสาเหตุอื่นอยู่แล้ว
- Chest wall instability/deformity/pain จาก nonunion หรือ malunion rib fracture
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น