วันอังคารที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2566

Hypothyroidism

Hypothyroidism

อาการและอาการแสดง

  • Metabolic process ช้าลง ได้แก่ คิดช้า เคลื่อนไหวช้า เหนื่อย อ่อนเพลีย ขี้หนาว น้ำหนักขึ้น ท้องผูก หัวใจเต้นช้า reflex ช้า
  • มีการสะสมของ matrix glycosaminoglycans ใน interstitial spaces ได้แก่ ผิวแห้งหยาบ เสียงแหบ หน้าบวม ลิ้นบวม คิ้วร่วง
  • อาการอื่นๆ ได้แก่ หูตึง ชา ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดข้อ ประจำเดือนมามาก มี diastolic hypertension, pleural/pericardial effusions, ascites, galactorrhea
  • ถ้าเป็น central hypothyroidism ก็จะมีอาการของ hypogonadism และ adrenal insufficiency ร่วมด้วย

 

การคัดกรอง

  • แนะนำคัดกรองเฉพาะในรายที่สงสัย เช่น มีอาการและอาการแสดง มี lab ผิดปกติ (hyponatremia, hypercholesterinemia, anemia, high CPK) หรือมีโรคหรือยาที่มีความเสี่ยง

 

การวินิจฉัย

  • คัดกรองด้วย TSH ถ้าเพิ่มขึ้นให้ตรวจ TSH ซ้ำพร้อมกับ FT4
    • Primary hypothyroidism: TSH สูง FT4 ต่ำ
    • Subclinical hypothyroidism: TSH สูง FT4 ปกติ
    • Central hypothyroidism: TSH ต่ำ FT4 ต่ำหรือค่อนต่ำ (ถ้า TSH ปกติหรือค่อนสูง เกิดจาก inactive TSH)
  • หาสาเหตุ จากประวัติ เช่น hyperthyroidism treatment (radioiodine, thyroidectomy), drug affect thyroid hormone synthesis, iodine deficiency/excess; แต่ไม่จำเป็นต้องตรวจ TPO antibody เพราะเกือบทั้งหมดของ primary hypothyroidism เกิดจาก chronic autoimmune thyroiditis
  • ถ้าในกรณีสงสัย pituitary/hypothalamic disease หรือเป็น seriously ill แนะนำให้ตรวจ TSH, FT4, T3 ไปพร้อมกันเลย เพราะมีหลายปัจจัยที่ส่งผลต่อ TSH เช่น ใน critically ill ถ้า FT4 ปกติหรือต่ำ และ TSH ต่ำหรือสูงไม่มาก (< 20 mU/L) มักจะตรวจซ้ำในอีก 1-2 สัปดาห์ แต่ถ้าสงสัย hypothyroidism และ TSH > 20 mU/L ให้เริ่มรักษาในขนาดครึ่งหนึ่ง

 

การรักษา

Hypothyroidism

  • เป้าหมายให้ TSH อยู่ในค่าปกติ (0.5-5.0 mU/L)
  • ในคนอายุน้อยให้ T4 ในขนาดปกติ (1.6 mcg/kg/d) แต่ในคนสูงอายุและมี CHD ให้เริ่มในขนาดต่ำ 25-50 mcg/d กินตอนท้องว่าง 30-60 นาทีก่อนอาหาร
  • ตรวจ TSH ซ้ำอีก 6 สัปดาห์ อาการมักเริ่มดีขึ้นใน 2-3 สัปดาห์ ในรายที่ยังมีอาการอาจเพิ่มขนาดยาจน TSH อยู่ในครึ่งล่างของค่าปกติ

 

Subclinical hypothyroidism

  • รักษาเมื่อ
    • TSH > 10 mU/L
    • TSH > 7 mU/L ในคนอายุ < 65-70 ปี หรือ (อายุ > 65-70 ปี + อาการ)
    • TSH สูงขึ้น ในคนอายุ < 65-70 ปี + อาการ
  • ในคนอายุ > 65-70 ปี หรือมี CVD ให้เริ่ม T4 ขนาด 25-50 mcg/d มีเป้าหมายให้ TSH 3-6 mU/L (ตามอายุ) แต่ในคนอายุน้อยให้เริ่มในขนาดต่ำกว่าขนาดปกติเล็กน้อย (1.6 mcg/kg/d) มีเป้าหมายให้ TSH อยู่ครึ่งล่างของขนาดปกติตามอายุ ส่วนในรายที่ไม่ได้รักษาให้ตรวจ TSH, FT4 ซ้ำอีก 6 เดือน ถ้าคงที่ให้ตรวจปีละครั้ง

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น