Geriatric bipolar disorder
คือ มีอาการของ bipolar disorder หลังอายุ 60 ปี ความแตกต่างจากคนอายุน้อย คือ จะพบ cognitive
impairment บ่อยและรุนแรงกว่า และมีโรคร่วมมากว่า แต่ปัญหาเรื่อง anxiety
และการใช้สารเสพติดจะน้อยกว่า พบว่าอายุขัยจะลดลงเฉลี่ย 10 ปี และอัตราการฆ่าตัวตายสูงกว่าคนทั่วไป 12-13 เท่า
การประเมิน
ซักประวัติ อาการ depression และ mania (ดูเรื่อง bipolar
disorder) รวมถึงประเมินโรคร่วม (DM, HT, DLP, hypothyroidism,
CAD, asthma) และประวัติยา
การรักษา
ใช้ยาเช่นเดียวกับในคนอายุน้อย แต่เริ่มยาขนาดต่ำ
ๆ และเพิ่มขนาดยาช้าทุก 1-7 วัน คอยเฝ้าติดตามผลข้างเคียง เช่น
ถ้า admit ปรับทุกวัน ถ้าเป็น OPD ปรับทุก
7 วัน จนอาการลดลง > 50% และทนยาได้
2-4 สัปดาห์ ค่อยนัดทุก 2-4 สัปดาห์จนหาย
- Acute mania/hypomania แนะนำให้ยา lithium,
valproate, olanzapine, หรือ quetiapine
เรียงตามลำดับ ถ้าไม่ตอบสนองให้ (lithium, valproate) + (risperidone,
quetiapine, olanzapine)
- Major depression แนะนำให้ยา lurasidone หรือ quetiapine ถ้าไม่ดีขึ้นให้ (lamotrigine,
olanzapine) + (fluoxetine, lithium, valproate)
- ECT ในรายที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษา (mania
เปลี่ยนยามา 4-8 ตัว หรือ depression เปลี่ยนยามา 3-5 ตัว)
- ในรายที่หายแนะนำให้ยาต่อเนื่องตัวเดิม (มักให้ตลอดชีวิต) ร่วมกับ psychotherapy เว้นแต่ว่าไม่สามารถทนยาตัวเดิมได้
ให้พิจารณาเปลี่ยนมาเป็น lithium หรือ lamotrigine (หรือตัวอื่นถ้าทน lithium, lamotrigine ไม่ได้
ได้แก่ aripiprazole, CBZ, olanzapine, quetiapine, risperidone,
valproate, ziprasidone) ถ้ากลับมาเป็นซ้ำให้ปรับขนาดยาให้เหมาะสม
ถ้าไม่ดีขึ้นใน 2-8 สัปดาห์ให้รักษาเหมือนเป็น acute
mood episode ใหม่
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น