Pertussis infection
เกิดจากเชื้อ Bordetella pertussis เป็น fastidious gram-negative coccobacillus ต้องใช้
special media ในการ culture พบเฉพาะในมนุษย์
ระยะฟักตัวประมาณ 7-10 วัน (6-20 วัน) แพร่กระจายทางละอองฝอย (droplets) อาการรุนแรงสุดในเด็ก
ในทารก < 1 ปี ในเด็กที่ได้ vaccine หรือเด็กโตอาจมีอาการสั้นกว่าและไม่รุนแรง
อาการมี 3 ระยะ คือ catarrhal stage 1-2 สัปดาห์
มีอาการแบบไข้หวัด ระยะนี้แพร่กระจายเชื้อมากที่สุด, paroxysmal stage 2-8 สัปดาห์ จะไอติดๆกัน แล้วตามด้วยหายใจเข้าเสียง
“วูฟ” และอาเจียน, convalescent
stage อาการไอทุเลาลงในหลายสัปดาห์ถึงหลายเดือน
Lab ไม่จำเพาะ พบ lymphocytosis ถ้ามี WBC > 30,000 สัมพันธ์กับโรคที่รุนแรงต้องนอน
ICU อาจตรวจยืนยันด้วย nasopharyngeal secretion C/S
+ PCR, หรือ serology (เฉพาะในเด็ก >
4 เดือนที่ไอ > 3 สัปดาห์)
สงสัย pertussis
ในเด็กที่ไอ แต่ไม่มีไข้
- ในเด็ก < 4 เดือน อาการไอไม่ดีขึ้น มีน้ำมูกใส มี apnea,
seizure, cyanosis, vomiting, poor weight gain ตรวจ CBC พบ WBC > 20,000 + > 50% lymphocyte หรือ มี pneumonia
- ในเด็ก > 4 เดือน มีไอติดๆกัน เป็น > 7 วัน น้ำมูกใส มี “วูฟ” apnea,
posttussive vomiting, subconjunctival hemorrhage, cyanosis,
เหงื่อแตกระหว่างไอ หรือรบกวนการนอน
การรักษา
- Admit ในเด็ก < 4 เดือน
หรือ มีอาการรุนแรง เหนื่อย กินไม่ได้
- รักษาตามอาการ (hydration, nutrition)
หลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นให้ไอ เช่น การออกแรง อากาศเย็น การดูดเสมหะ
ยาทีไม่ช่วยได้แก่ bronchodilator, corticosteroids, antihistamine, antitussive
- ATB ให้ azithromycin 10 mg/kg/d x 5 d (เด็ก > 6 เดือน ลดเหลือ 5 mg/kg/d ใน d2-5) ในรายที่สงสัยที่เป็นมา < 21 วัน หรือในรายที่ตรวจพบเชื้อ
- สงสัย infantile hypertrophic pyloric stenosis ในเด็กทารกที่มีด้วยอาเจียนภายใน
1 เดือนหลังได้ macrolide ในช่วงอายุ <
1 เดือน
- ให้ ATB prophylaxis ในคนที่ใกล้ชิด และในคนที่เสี่ยงจะเป็นรุนแรง
- แนะนำให้ DTaP หรือ Tdap
- เด็กสามารถกลับไปเรียนได้หลังได้ ATB ครบ 5
วัน หรือครบ 21 วันหลังเริ่มมีอาการ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น